Pin bị hỏng, không thể thay thường là nỗi ám ảnh cho nhiều thiết bị điện tử và ô tô điện không phải là ngoại lệ. Tuy nhiên, một nghiên cứu mới đã chứng minh rằng vấn đề này không đáng lo ngại như chúng ta nghĩ.
Cách hoạt động của pin ô tô điện
Trong khi các loại xe động cơ đốt trong sử dụng năng lượng từ việc đốt cháy xăng hoặc dầu diesel, ô tô điện sử dụng năng lượng trực tiếp từ cụm pin.
Cụm pin của ô tô điện tương tự như phiên bản lớn hơn của cục pin lithium-ion (Li-ion) trên điện thoại di động. Tuy nhiên, ô tô điện không chỉ sử dụng một cục pin như điện thoại mà là một cụm hàng ngàn thỏi pin Li-ion được kết nối với nhau.
Khi ô tô được sạc, điện được sử dụng để tạo ra những thay đổi hóa học trong pin. Khi xe chạy, những thay đổi này được đảo ngược để tạo ra điện.
Pin lithium-ion là loại được sử dụng phổ biến nhất hiện nay trên ô tô điện (Ảnh minh họa: EDF Energy)
Pin ô tô điện hoạt động theo chu kỳ "xả" và "nạp" khi xe đi và khi sạc pin. Tuy nhiên, việc lặp lại quá trình này có thể làm giảm phạm vi hoạt động của xe sau mỗi lần sạc.
Hầu hết các nhà sản xuất đưa ra thời gian bảo hành 5-8 năm cho cụm pin. Tuy nhiên, theo tính toán hiện tại, pin ô tô điện có thể sử dụng từ 10-20 năm trước khi cần thay mới.
Pin ô tô điện có bền không?
The Globe and Mail của Canada cho biết một nghiên cứu của Recurrent Motors Inc., công ty phân tích pin ô tô ở Seattle (Mỹ), có kết quả cho thấy pin ô tô điện rất bền. Trên thực tế, chúng có thể bền hơn cả xe.
Nghiên cứu này dựa trên dữ liệu thực tế của 15.000 ô tô điện đến từ nhiều hãng khác nhau tại Mỹ. Bằng việc liên kết với hệ thống kết nối của xe, công ty này thu thập dữ liệu liên quan đến pin, bao gồm quá trình sạc, mức pin và phạm vi hoạt động dự kiến của xe.
Dữ liệu thu được cho thấy hầu hết các xe điện có thể đi tới gần 100.000 dặm (khoảng 160.000km) và vẫn giữ được phạm vi hoạt động tối thiểu 90% so với khi mới mua.
"Tôi rất ngạc nhiên về độ bền của pin và xác suất xe phải thay pin", Liz Najman, nhà nghiên cứu phụ trách marketing của Recurrent, tác giả của nghiên cứu cho biết. "Điều đó thực sự gây sốc".
Tuy nhiên, người ta cũng cần lưu ý rằng xác suất này có thể khác nhau đối với mỗi chiếc xe và dữ liệu có thể thay đổi theo thời gian. Điều này chủ yếu bởi hầu hết các ô tô điện mới chỉ xuất hiện trên thị trường trong vài năm.
Gần 30% số xe điện hiện đang lưu thông ở Mỹ được bán từ năm ngoái. Đa số còn lại còn mới và chưa đạt được 6 năm.
Pin và thời gian sạc là những vấn đề được người dùng ô tô điện quan tâm (Ảnh minh họa: iStock)
Theo nghiên cứu trên, chỉ có khoảng 1,5% số xe điện cần thay pin. Điều này cung cấp cho người tiêu dùng niềm tin và khích lệ chuyển sang sử dụng xe điện, bao gồm cả việc mua xe đã qua sử dụng.
Phương tiện giao thông gây ra nhiều khí thải độc hại nhất trên toàn cầu. Mỗi năm, xe du lịch thải ra môi trường khoảng 3,3 tỷ tấn carbon. Ô tô điện đóng vai trò quan trọng trong giải quyết vấn đề này vì nó không tạo khí thải.
Với những thông tin tích cực như vậy, người ta sẽ càng cân nhắc chuyển sang sử dụng ô tô điện và mọi việc sẽ tốt hơn cho trái đất. Không cần lo lắng về độ bền của pin là một bước khởi đầu tuyệt vời.
"Tôi không cảm thấy cô đơn khi cho rằng pin ô tô điện đời mới có thể bền hơn cả xe", Nhà nghiên cứu Najman nói.
Thực tế, các nhà sản xuất ô tô điện cam kết độ bền của pin. Nissan bảo hành pin trong vòng 8 năm hoặc 100.000 dặm (160.000km). Thương hiệu ô tô VinFast của Việt Nam cung cấp chính sách bảo hành từ 7-10 năm (tùy xe) và không giới hạn số km.
Kéo dài tuổi thọ pin ô tô điện
Mặc dù không thể ngăn chặn việc pin bị chai, nhưng có một số cách giúp kéo dài tuổi thọ của pin ô tô điện.
Thứ nhất, hạn chế sử dụng sạc nhanh công cộng. Sạc chậm không gây áp lực lên pin như sạc nhanh, vì vậy khi xe không có nguy cơ hết pin giữa đường, hãy sử dụng sạc chậm tại nhà.
Thứ hai, tuân thủ hướng dẫn về giới hạn sạc. Nguyên tắc chung là không sạc pin quá 80% với pin lithium-ion. Đối với pin lithium-iron-phosphate (LFP), việc sạc đầy 100% không gây hại, nhưng vẫn nên tuân theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
Thứ ba, tránh để pin quá cạn. Hạn chế sử dụng pin đến sát cạn trước khi tìm chỗ sạc. Lý tưởng nhất là sạc pin khi chỉ còn khoảng 10% để tránh làm tăng số chu kỳ nạp - xả của pin.
Thứ tư, tránh nhiệt độ quá nóng hoặc quá lạnh. Nếu có thể, đỗ xe dưới bóng râm hoặc trong nhà, đặc biệt khi bạn cần để xe ngoài trời trong thời gian dài, để giữ cho pin ở trong dải nhiệt độ lý tưởng.
Dù không thể có con số chính xác cho độ bền của pin ô tô điện, điều này phụ thuộc vào nhiều yếu tố như nhà sản xuất pin, loại xe và thói quen sạc pin của người dùng.
Chỉ cần tuân thủ những nguyên tắc cơ bản và chăm sóc đúng cách, pin ô tô điện có thể hoạt động bền bỉ trong nhiều năm tới.
