Bộ ly hợp ô tô là một phần quan trọng trong hoạt động của xe ô tô. Tuy nhiên, bạn đã hiểu rõ về cấu tạo và nguyên lý hoạt động của bộ ly hợp xe ô tô chưa? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết dưới đây để có cái nhìn sâu sắc hơn về nguyên lý này.
Bộ ly hợp xe ô tô là gì?
Ly hợp là một cơ cấu giữ và ngắt hai trục quay với nhau, cho phép chúng có thể xoay cùng lúc hay thậm chí rời khỏi nhau khi chạy với tốc độ khác nhau. Trong trường hợp này, một trục được điều khiển bằng động cơ hoặc hộp số, trong khi trục còn lại được điều khiển thông qua một thiết bị khác. Đây là một phần quan trọng của hệ truyền động xe, nối trục đầu ra của động cơ với trục đầu vào của hộp số thông qua ly hợp. Trong ô tô, bộ ly hợp là thiết yếu vì khi khởi động động cơ, trục động cơ sẽ quay nhưng bánh xe không phải lúc nào cũng quay. Để dừng hoàn toàn xe, động cơ phải ngắt kết nối với bánh xe. Đó là lý do tại sao chúng ta cần bộ ly hợp.
Cấu tạo bộ ly hợp xe ô tô
Theo đó, bộ ly hợp trên ô tô bao gồm 3 phần chính: bộ phận chủ động, phần bị động và cơ cấu điều khiển.
Cấu tạo chi tiết của bộ ly hợp như sau:
- Bánh đà: Tạo ra trường quán tính, đảm bảo động cơ vận hành ổn định. Bánh đà được khoét lỗ để dễ lắp đặt các bộ phận ly hợp lên xe máy. Đồng thời, nó cũng được thiết kế nhám và làm bằng chất liệu nhẹ để tăng bề mặt ma sát và hấp thụ nhiệt nhanh hơn.
- Đĩa ly hợp (lá côn): Tạo ra mặt tiếp xúc tốt nhất với đĩa áp lực và bánh răng. Đĩa ly hợp làm tròn, phẳng và được làm bằng thép không gỉ.
- Vòng bi cắt: Đóng vai trò quan trọng trong điều khiển và cắt ly hợp. Bao gồm đĩa được đặt trên ray, được bôi trơn đầy đủ và có thể trượt dọc trục. Ngoài ra, ổ đỡ cắt ly hợp và ổ trượt cắt ly hợp tự điều chỉnh cũng được sử dụng nhằm giảm ồn và điều chỉnh khoảng cách giữa các trục khuỷu và trục lái của xe.
- Bàn đạp: Tạo ra áp suất thuỷ lực trong xi lanh lớn và tác động lên xi lanh để rút và nhả ly hợp.
- Xi lanh chính: Bao gồm ống dẫn, piston xi lanh dầu, buồng chứa nhiên liệu, lò xo thuỷ lực và lò xo ly hợp. Xi lanh sẽ tạo ra áp suất thuỷ lực để kiểm soát việc đóng mở ly hợp.
- Bàn ép và lò xo đĩa: Nắp ly hợp có trách nhiệm mở và đóng nguồn động cơ. Nó cũng được trang bị lò xo nâng đĩa ly hợp.
Nguyên lý làm việc của ly hợp ô tô
Khi bạn muốn xe dừng lại nhưng động cơ vẫn hoạt động, ly hợp sẽ ngắt truyền động từ động cơ đến bánh xe. Nguyên lý làm việc của ly hợp ô tô được mô tả như sau:
Khi tắt ly hợp, bạn nhả chân khỏi bàn đạp ly hợp (còn gọi là chân côn). Lúc này, bánh đà và đĩa ma sát được nén chặt vào nhau thông qua đĩa áp suất dưới tác động của lò xo. Nhờ sự ma sát, mô-men xoắn từ trục bánh đà được truyền từ động cơ đến trục sau của xe thông qua đĩa ma sát và cầu, tạo thành một khối quay song song với bánh đà. Khi ly hợp được ngắt hoặc không có mô-men xoắn được truyền từ bàn đạp hoặc bàn đạp ly hợp không được nhấn lên và khớp nối, chuyển động sẽ trượt sang trái và đẩy đĩa ma sát rời khỏi bề mặt bánh đà.
Khi đĩa ma sát ở chế độ bình thường, nó sẽ nhô ra ngoài và không truyền mô-men xoắn từ động cơ lên trục trước của xe. Khi xả ly hợp, thanh trượt cần được nhấn vào đầu cần hoặc lò xo màng ở các bộ ly hợp, giúp rời các chi tiết cơ khí khỏi bề mặt bánh đà.
Trên đây là những thông tin cơ bản về nguyên lý làm việc của ly hợp ô tô. Hy vọng rằng những kiến thức này sẽ hỗ trợ bạn trong việc hiểu sâu hơn về một phần quan trọng trong hệ truyền động của xe.
