Có nhiều loại bơm cao áp được sử dụng trong xe ô tô, mỗi loại có những ưu nhược điểm riêng, phù hợp với từng dòng xe khác nhau.
Bơm cao áp ô tô là gì?
Bơm cao áp ô tô là một bộ phận quan trọng trong hệ thống phun nhiên liệu của động cơ xe máy dầu Diesel. Nhiệm vụ của bơm cao áp là tiếp nhận nhiên liệu đã được lọc từ thùng chứa nhiên liệu, sau đó phân phối nhiên liệu với áp suất cao cho vòi phun, đảm bảo nhiên liệu được phun vào buồng cháy dưới dạng sương mù.
Bên cạnh việc phân phối nhiên liệu, bơm cao áp còn điều chỉnh lượng nhiên liệu và cung cấp nhiên liệu đúng thời điểm cho xy lanh động cơ, giúp quá trình đốt cháy nhiên liệu diễn ra hiệu quả. Với vai trò này, bơm cao áp ảnh hưởng rất lớn đến mức tiêu hao nhiên liệu, lượng khí thải và đặc biệt là hiệu suất động cơ.
Có nhiều loại bơm cao áp, được phân nhóm theo cấu tạo, phương pháp điều chỉnh lượng nhiên liệu cung cấp, phương pháp kiểm soát lượng nhiên liệu phun và phương pháp điều khiển. Trong đó, phân loại được sử dụng phổ biến nhất là phân loại theo cấu tạo. Hiện có các loại bơm cao áp sau đây:
Bơm cao áp PE
Bơm cao áp PE còn được gọi là bơm cao áp tập trung, bơm cao áp hướng trục hoặc bơm cao áp nhiều xy lanh. Loại bơm này được cấu tạo gồm nhiều nhánh bơm cao áp nhỏ giống nhau, được ghép lại và xếp song song với nhau, điều khiển bởi trục cam. Bơm cao áp PE thường được sử dụng cho các dòng xe thương mại cỡ lớn, xe ô tô tải, xe chuyên dụng hạng nặng.
Cấu tạo bơm cao áp PE gồm piston xy lanh bơm, vòng răng điều khiển piston và van thoát nhiên liệu cao áp. Phần trên của bơm cao áp là khoang chứa nhiên liệu kết nối thông với các xy lanh của bơm. Ở 2 đầu bơm PE có bộ phun sớm và bộ điều tốc.
Nguyên lý làm việc bơm cao áp PE chia thành 3 giai đoạn: nạp nhiên liệu, bắt đầu bơm và kết thúc bơm.
Ưu điểm của bơm cao áp PE gồm kích thước nhỏ, phân phối nhiên liệu đồng đều cho các xy lanh và việc mài mòn không ảnh hưởng đến độ không đồng đều về nhiên liệu cung cấp. Tuy nhiên, nhược điểm của bơm này là cấu tạo phức tạp, giá thành cao và bảo dưỡng, sửa chữa khó, gây ra chi phí cao.
Bơm cao áp VE
Bơm cao áp VE, còn được gọi là bơm cáo áp phân phối, đang rất được ưa chuộng vì thiết kế nhỏ gọn, trọng lượng nhẹ và áp suất bơm dầu ổn định.
Cấu tạo bơm cao áp VE chỉ có một cặp piston và xy lanh, phân phối nhiên liệu cho tất cả xy lanh trong động cơ. Bơm cao áp VE gồm bơm tiếp vận và bơm cao áp, với piston trong bơm cao áp được điều khiển bởi đĩa cam.
Nguyên lý làm việc bơm cao áp VE cũng chia thành 3 giai đoạn: nạp nhiên liệu, bắt đầu bơm và kết thúc bơm.
Ưu điểm của bơm cao áp VE bao gồm kích thước nhỏ, phân phối nhiên liệu đồng đều cho các xy lanh và việc mài mòn không ảnh hưởng đến độ không đồng đều về nhiên liệu cung cấp. Tuy nhiên, nhược điểm của bơm này là cấu tạo phức tạp, giá thành cao và bảo dưỡng, sửa chữa khó, gây ra chi phí cao.
Bơm cao áp PF
Bơm cao áp PF, còn được gọi là bơm cao áp riêng biệt, là loại bơm đơn, mỗi bơm chỉ đảm nhận vai trò cung cấp nhiên liệu cho một xy lanh trong động cơ xe. Do đó, số lượng bơm cao áp tương ứng với số lượng xy lanh trong xe.
Cấu tạo bơm cao áp PF gồm piston và xy lanh, với piston được điều khiển bởi trục cam.
Nguyên lý làm việc của bơm cao áp PF cũng chia thành 3 giai đoạn: nạp nhiên liệu, bắt đầu bơm và kết thúc bơm.
Ưu điểm của bơm cao áp PF bao gồm cấu tạo riêng biệt, dễ bảo dưỡng và sửa chữa, có giá thành thấp. Tuy nhiên, nhược điểm của bơm này là phân phối nhiên liệu không đồng đều đến các xy lanh, hiệu quả không cao.
Bơm cao áp vạn năng
Bơm cao áp vạn năng (Plunger) là một trong những loại bơm cao áp được sử dụng phổ biến nhất.
Cấu tạo bơm cao áp vạn năng gồm piston, xy lanh và van cao áp. Piston được điều khiển bởi trục cam.
Ưu điểm của bơm cao áp vạn năng gồm có thể sử dụng cho các hệ động cơ có công suất khác nhau, có thể gắn thêm nhiều xy lanh hay piston với đường kính khác nhau, và có thể thay đổi đầu trục cam và đổi thứ tự hoạt động của các xy lanh. Bơm cao áp vạn năng có giá thành thấp. Tuy nhiên, nhược điểm của bơm này là kích thước và trọng lượng lớn, lưu lượng và thời điểm phun nhiên liệu khó đồng đều ở từng xy lanh.
Bơm cao áp vòi phun kết hợp
Bơm cao áp vòi phun kết hợp gồm 2 loại: vòi phun kết hợp (Unit Injector System) và thiết kế liền khối với vòi phun nằm trên nắp máy. Loại bơm cao áp kết hợp này thường được sử dụng cho động cơ dầu Diesel 2 kỳ và các dòng xe tải Mỹ hạng nặng.
Ưu điểm của bơm cao áp vòi phun kết hợp gồm không có đường ống cao áp, giúp tạo áp suất phun cao và quá trình phun nhanh. Ngoài ra, bơm này còn giảm thể tích nhiên liệu bị nén và tránh được hiện tượng sóng áp suất bị dao động. Tuy nhiên, nhược điểm của bơm này là kích thước lớn, lắp ráp khó, giá thành cao và khó điều chỉnh trong quá trình sử dụng.
Trung Tính
