Người ta không thể không trầm trồ khi nhìn thấy đoàn xe chở thiết bị điện gió trên đường phố Việt Nam. Ngay từ cái nhìn đầu tiên, có người đã tưởng rằng đây là châu Âu vì tất cả các xe đầu kéo đều thuộc về những thương hiệu xe châu Âu. Nếu không có trâu, những cánh đồng lúa và những con đường "cong mềm mại" quen thuộc, rất khó nhận ra rằng tất cả đều diễn ra tại Việt Nam.
Trong cuộc trò chuyện với phóng viên Infonet, ông Vũ Quốc Dũng, người quản lý dự án vận chuyển thiết bị điện gió tại Công ty Liên Minh Truck and Service tại Việt Nam, đã chia sẻ rằng trên thị trường hiện nay có nhiều loại thiết bị điện gió từ các hãng nổi tiếng như Vestas (Đan Mạch), GE Renewable (Mỹ), Siemens Gamesa (Tây Ban Nha), Enercons (Đức) và các hãng Trung Quốc (Goldwind, Envision...).
Trước đây, trong thị trường Việt Nam, chủ yếu chỉ có các tuabin điện gió nhỏ (2MW đến 3MW), nhưng hiện nay hầu hết các dự án đang triển khai đều có mỗi trụ điện gió có công suất phát điện trên 4MW. Với các trụ điện gió mới công suất cao (trên 4MW), có các linh kiện phức tạp hơn, nặng hơn và cánh quạt dài hơn để đạt được công suất phát điện lớn hơn.
Khác với việc đầu tư vào các dự án điện mặt trời, đầu tư vào các dự án điện gió lớn đòi hỏi chi phí cao hơn. Hơn nữa, việc vận chuyển và lắp đặt thiết bị điện gió rất phức tạp, tốn thời gian và nhân lực. Mỗi cánh quạt điện gió của các tuabin lớn trên 4MW có chiều dài từ 74m đến 78m và nặng từ 20 đến 25 tấn. Tuabin nặng từ 70 đến 150 tấn, có phần đầu kết nối (còn được gọi là Hub) nặng từ 30-45 tấn. Mỗi cột trụ điện gió 4MW cao từ 105m đến 135m và được chia thành 4-7 đoạn, mỗi đoạn dài từ 10-35m để dễ dàng vận chuyển.
Vì vậy, vận chuyển các linh kiện và thiết bị điện gió tới công trường là một quy trình khó khăn. Đặc điểm của vận chuyển thiết bị điện gió là tất cả các loại hàng đều có kích thước và trọng lượng lớn (vượt quá giới hạn cho phép của đường bộ Việt Nam theo quy chuẩn 41), do đó để vận chuyển và di chuyển trên đường, đơn vị vận tải cần xin phép Tổng Cục Đường Bộ hoặc Sở GTVT các tỉnh.
Việc đầu tư vào các thiết bị chuyên dụng là đắt đỏ, vì vậy chi phí và trách nhiệm của đơn vị vận chuyển đối với các mặt hàng này rất cao so với các loại hàng thông thường.
Để vận chuyển các linh kiện điện gió, cần sử dụng các thiết bị đặc chủng bao gồm đầu kéo chuyên dùng có sức kéo và công suất lớn và sơ mi rơ mooc (hay gọi là Trailer) có nhiều trục hoặc có khả năng rút dài để tải trọng hàng đều lên mặt đường và các cầu trong quá trình di chuyển.
Hiện nay, Việt Nam chưa có quy chuẩn hoặc tiêu chuẩn nào cho lái xe siêu trường siêu trọng, tiêu chuẩn cao nhất hiện nay là bằng FC. Tất cả lái xe cần được đào tạo kỹ lưỡng, có kinh nghiệm và kỹ năng xử lý các tình huống giao thông.
Ngoài ra, với các thiết bị chuyên dùng, mỗi đoàn xe cần ít nhất 1 lái xe đầu kéo và 1 nhân viên lái Trailer riêng biệt. Người lái trailer ngồi trên xe bán tải đi sau đoàn xe chính để quan sát và điều khiển trailer.
Để di chuyển trên đường, đoàn xe cần thông báo với các lực lượng chức năng, trạm thu phí, cảnh sát giao thông và thanh tra giao thông. Trong quá trình di chuyển, cần có Cảnh sát giao thông đi kèm để đảm bảo an toàn giao thông.
Trước khi nhận việc vận chuyển cho một dự án, đơn vị vận chuyển cần tiến hành khảo sát kỹ lưỡng tuyến đường và triển khai các bước như lập bảng tính và kiểm toán các cầu trên tuyến, thuyết minh phương án vận chuyển với Tổng Cục Đường Bộ, chạy thử kích thước hàng hóa lớn nhất trên tuyến, giải tỏa và điều chỉnh các chướng ngại vật trên đường, báo cáo và các cơ quan chức năng thẩm định việc điều chỉnh và giải tỏa các chướng ngại vật, xin giấy phép vận chuyển hàng siêu trường siêu trọng và vận chuyển với sự hộ tống của Công an Giao thông.
Đoàn xe vận chuyển thiết bị điện gió thường có một xe bán tải đi phía trước để báo cáo tình hình đường xá và sự cố. Ngoài ra, có hai xe bán tải đi chốt đoàn để khóa đuôi và phân luồng không cho các xe phía sau vượt lên.
Để vận chuyển các thiết bị điện gió theo lộ trình mới, các đơn vị liên quan phải lên phương án di dời và tháo bỏ nhiều hạng mục công trình phục vụ giao thông, đèn giao thông, biển báo an toàn giao thông trên các tuyến đường từ đường quốc lộ đến đường tỉnh lộ để tránh cản trở khi các xe chuyên dụng đi qua.
Trước khi thực hiện vận chuyển thiết bị thật, đơn vị vận chuyển sẽ tiến hành thử vận chuyển các mô hình tương đương với kích thước thực của các thiết bị điện gió để xử lý các vật cản trên đường. Xác định các vật cản trên đường đi, đặc biệt là ở các khúc cua như dây điện dân sinh, mái của trạm thu phí, cột đèn, biển báo, đèn tín hiệu giao thông và dải phân cách cứng. Địa hình Việt Nam chủ yếu là đồi núi, có nhiều đoạn đường quanh co. Nhưng khu vực lắp đặt tuabin điện gió lại ở vị trí sâu, cách xa đường quốc lộ, tạo ra nhiều khó khăn cho việc vận chuyển.
Theo ông Dũng, công ty của ông là đơn vị chuyên cung cấp các giải pháp vận tải và logistics đặc biệt cho các dự án, cung cấp nhân sự và chuyên gia lắp đặt cho các dự án điện gió và năng lượng tái tạo, đáp ứng các yêu cầu khắt khe nhất khi vận chuyển các thiết bị siêu trường, siêu trọng tại Việt Nam.
Lam Giang
Đoàn xe chở thiết bị điện gió khổng lồ trên đường Việt Nam
