Khi phát hiện hao mòn và hư hỏng ở trục khuỷu máy nén, việc phục hồi trục khuỷu đóng vai trò quan trọng để khôi phục hoạt động cho chi tiết máy và đảm bảo hiệu quả làm việc của máy nén. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về vai trò của trục khuỷu, các dấu hiệu hư hỏng và hao mòn thường gặp, cũng như phương pháp phục hồi trục khuỷu.
Vai trò trục khuỷu
Trục khuỷu chịu trách nhiệm truyền tác động từ mô tơ đến qua dây đai hoặc rôto, đến qua tay biền và đến piston, biến chuyển động quay thành chuyển động tịnh tiến của piston trong xy lanh. Trong quá trình hoạt động, trục khuỷu chịu tác động của các lực uốn, xoắn và mô men biến thiên theo chu kỳ hoạt động của máy nén.
Cấu tạo của trục khuỷu rất phức tạp và phải chịu tải trọng nặng. Vì vậy, vật liệu được sử dụng để chế tạo trục khuỷu phải có độ cứng cao và chế tạo chính xác. Giá trị của trục khuỷu chiếm khoảng 25 đến 30% giá trị của máy nén.
Hư hỏng và hao mòn ở trục khuỷu
Tuổi thọ của trục khuỷu phụ thuộc vào thời gian và điều kiện hoạt động của máy nén. Bên cạnh đó, yếu tố bôi trơn của máy nén cũng ảnh hưởng đáng kể đến độ hao mòn và hư hỏng của trục khuỷu.
Sau một thời gian vận hành, hệ thống máy móc bắt đầu xuất hiện hiện tượng hao mòn. Đối với trục khuỷu, hao mòn chủ yếu xuất hiện ở cổ trục. Các dạng hư hỏng phổ biến bao gồm trầy xước bề mặt, vết nứt do mỏi, và các vết con hay ô van nằm trên ổ trục. Ngoài ra, một số hư hỏng khác có thể xảy ra như biến dạng gây cong, xoắn hoặc thậm chí gãy trục khuỷu.
Hướng dẫn phục hồi trục khuỷu
Xác định hư hỏng
Để tiến hành phục hồi trục khuỷu, cần sử dụng các biện pháp xác định hư hỏng để đo độ côn hoặc ô van của ngỗng trục. Qua đó, quyết định xem liệu việc sửa chữa là cần thiết hay không.
Do trục khuỷu tiếp xúc với các bề mặt kim loại có độ cứng thấp hơn, mài mòn thường chỉ xảy ra trong khoảng 0.05 - 1mm. Tuy nhiên, mài mòn không đồng đều có thể làm ngỗng trục lắp tay biền không giữ được vị trí song song với trục chính của trục khuỷu. Điều này có thể gây ra tiếng gõ ở máy nén, làm máy rung, làm xylanh bị mòn một phía và làm hỏng chế độ bôi trơn. Những hậu quả này có thể vô cùng nghiêm trọng.
Một số phương pháp sửa chữa trục khuỷu
- Mài: Trong trường hợp ngỗng trục bị mòn ít, có thể tiến hành sửa chữa tại chỗ bằng phương pháp thủ công. Quá trình phục hồi trục khuỷu bao gồm lựa chọn hai mặt chuẩn là lỗ định tâm đầu trục khuỷu (phía bơm dầu) và mặt trụ lắp vòng “O” của bộ đệm kín. Sau đó, kẹp chặt mặt trụ lên máy tiện và cố định lỗ định tâm bằng ổ đỡ nếu cần mài cổ trục chính. Quá trình mài phải đạt độ song song giữa cổ biền và cổ trục chính. Trường hợp bị xước nhẹ có thể dùng giấy nhám vài mài, đảm bảo mài đều và có đủ dầu bôi trơn để tránh ma sát khô.
- Mạ trục khuỷu: Phương pháp này được áp dụng khi chi tiết máy đã bị hao mòn quá mức. Mạ trục khuỷu khôi phục kích thước của các cổ trục bị hao mòn bằng cách phun kim loại kết hợp gia công điện cơ và mạ điện phân (sử dụng thép hoặc crôm). Sau khi khôi phục kích thước, sử dụng mài và dũa để khôi phục hình dáng. Tuy nhiên, phương pháp này đòi hỏi yêu cầu cao về mặt kỹ thuật và tốn kém chi phí. Khi kết thúc việc khôi phục trục khuỷu, cần tiến hành cân bằng động cho trục khuỷu bằng cách lấy bớt hoặc đắp thêm kim loại vào 2 đối trọng.
Nhờ các phương pháp phục hồi trục khuỷu này, ta có thể chăm sóc và bảo dưỡng máy nén một cách hiệu quả, đảm bảo khả năng hoạt động lâu dài và tăng cường hiệu suất làm việc của máy. Hãy đảm bảo rằng bạn liên hệ với các chuyên gia có kinh nghiệm để được tư vấn và hỗ trợ sửa chữa trục khuỷu cho máy nén.