Chập điện là hiện tượng ngắn mạch trong hệ thống điện, gây ra tia lửa điện và có thể làm hư hỏng các thiết bị dùng điện. Hiểu rõ về nguyên nhân gây chập điện và biết cách hạn chế là rất quan trọng để đảm bảo an toàn cho gia đình và tài sản.
Nguyên nhân gây cháy điện
Chập điện có thể xuất hiện do nhiều nguyên nhân khác nhau. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:
- Chập mạch điện: Thường xảy ra khi các dây pha tiếp xúc với nhau hoặc dây lửa tiếp đất làm giảm điện trở, dẫn tới cường độ dòng điện tăng lên đột ngột làm cháy lớp bảo vệ dây dẫn và tạo ra tia lửa điện.
- Các tiếp điểm nối bị lỏng hoặc hở: Khi dây nối không liền mạch hoặc các mối nối không tốt, có thể tạo ra tia lửa điện.
- Nguồn điện bị quá tải: Sử dụng các thiết bị có công suất lớn với tần suất cao có thể dẫn tới quá tải điện và gây chập điện.
- Thiết bị sinh nhiệt: Sử dụng các thiết bị có tính sinh nhiệt cao như bàn là, máy sấy tóc có thể gây cháy và chập điện trong hệ thống.
- Phích cắm điện và ổ cắm: Sử dụng các thiết bị không tương thích hoặc lắp đặt không đúng cách có thể gây hở điện và chập điện.
- Ngắn mạch: Sử dụng nhiều thiết bị trên cùng một ổ cắm có thể gây ra ngắn mạch.
- Chập điện do mối nối không đúng kỹ thuật: Mối nối dây điện không đảm bảo có thể gây tăng điện trở tiếp xúc, tạo ra tia lửa điện và gây cháy lớp bảo vệ hoặc thiết bị liền kề.
- Chập điện do sét đánh: Tia sét phát sinh có thể tạo ra năng lượng cực mạnh, khiến dòng điện hoặc thiết bị bị sét đánh.
Cách xử lý khi nhà bị chập điện
Khi xảy ra sự cố chập điện, cần thực hiện các biện pháp sau:
- Ngắt cầu dao tổng: Đóng ngắt cầu dao tổng của toàn hệ thống để tránh lây lan chập điện đến các thiết bị khác. Trong trường hợp lửa bắt đầu cháy và lan rộng, hãy gọi ngay cứu hỏa.
- Tiến hành dập lửa: Nếu nguồn điện chưa được ngắt và có lửa cháy, sử dụng vật liệu như đất, cát hoặc cành cây khô để dập lửa. Không sử dụng nước hoặc các vật bằng kim loại để dập lửa. Sau khi đã ngắt điện, dùng các vật liệu khác như cát, đất, vải ẩm hoặc bình chữa cháy để dập lửa.
- Kiểm tra toàn bộ hệ thống: Sau khi kiểm soát được tình trạng chập điện lớn nhất, kiểm tra lại toàn bộ hệ thống. Kiểm tra và dập lửa nếu còn lửa cháy ở những nơi khác.
- Khắc phục hậu quả: Sau khi ngắt điện và dập lửa, thay thế hoặc sửa chữa các dây dẫn, ổ điện hoặc phích cắm bị cháy. Điều này là cần thiết để đảm bảo không có đường dẫn có thể bị hỏng.
Các lưu ý khi xử lý chập điện
Để đảm bảo an toàn khi xử lý chập điện, bạn cần tuân theo các lưu ý sau:
- Để dây điện trần cách xa nhau khoảng 0.25m.
- Chắc chắn rằng các mối nối vào thiết bị không hở hoặc chạm vào nhau, sử dụng băng dính để quấn chặt.
- Lựa chọn tiết diện dây dẫn phù hợp với công suất của các thiết bị sử dụng. Tránh sử dụng nhiều thiết bị có công suất lớn vượt quá khả năng chịu tải của dây dẫn.
- Kiểm tra thường xuyên nhiệt độ và tình trạng của thiết bị và đường dây điện. Khắc phục ngay nếu có hiện tượng quá tải.
- Sử dụng cầu chì và aptomat để bảo vệ hệ thống điện chính.
- Chọn mua ổ cắm và phích cắm tương thích và có cách điện tốt.
- Tránh để các thiết bị tỏa nhiệt gần vật dễ cháy. Không sử dụng các thiết bị như bàn là, bếp điện khi không có người trông nom.
- Không dùng bóng đèn điện để sấy quần áo hoặc ủ chăn sưởi ấm, và cách xa vật cháy tối thiểu 0,5m.
- Lựa chọn mạch điện có gắn cầu chì hoặc cầu dao tự động để tự động ngắt kết nối khi có chập điện.
Biện pháp phòng tránh quá tải mạch điện
Để tránh quá tải mạch điện, bạn có thể thực hiện các biện pháp sau:
- Sử dụng dây dẫn có tiết diện phù hợp với công suất của thiết bị nhà bạn.
- Xen kẽ các thiết bị có công suất lớn trong nhà như máy bơm nước, máy nước nóng lạnh để tránh quá tải điện.
- Thường xuyên kiểm tra thiết bị điện, đường dây và vỏ bọc cách điện để phát hiện sự cố và khắc phục kịp thời.
- Sử dụng cầu dao, aptomat, cầu chì, rơ le để bảo vệ thiết bị điện.
Dựa trên các biện pháp trên, bạn có thể hiểu rõ hơn về chập điện, nguyên nhân gây ra nó và cách hạn chế để đảm bảo an toàn cho gia đình và nhà ở của bạn.